metodynauczania

  • skuteczność, słownictwo

    Pomysły na skuteczne (!) uczenie słownictwa.


    Oto cztery pomysły na skuteczne uczenie słownictwa podczas lekcji angielskiego:
    1.  
    2. 1. Gry słowne i łamigłówki na powtórkę:
      • Gry słowne: krzyżówki, łamigłówki słowne, czy gry planszowe związane z tematem lekcji – weź jedyni pod uwagę ekonomię czasu i dostosuj gre do możliwości czasowych Twojej grupy. To także dobra praca domowa.
      • Interaktywne aplikacje do nauki języka, które oferują gry słowne, aby uczniowie mogli się bawić i jednocześnie rozwijać słownictwo.
    2. 2. Historie i opowieści:
      • Wprowadzaj nowe słowa poprzez opowiadanie krótkich historii lub anegdot z ich użyciem.
      • Zaproponuj uczniom napisanie własnych krótkich opowiadań, używając nowych słów, które poznali na lekcji.
    3. 3. Prace grupowe i dyskusje:
      • Dziel uczniów na grupy i przydziel im zadanie związane z nowymi słowami. Mogą to być mini-prezentacje, debaty lub scenki teatralne.
      • Stymuluj dyskusje na tematy związane z lekcją, aby uczniowie mieli okazję używać nowego słownictwa w naturalny sposób.
    4. 4. Kartkówki i konkursy:
      • Regularnie przeprowadzaj krótkie kartkówki, aby sprawdzić znajomość słówek.
      • Organizuj konkursy słownictwa, gdzie uczniowie rywalizują w zastosowaniu nowych słów w różnych kontekstach, np. w zdaniach, wypowiedziach ustnych czy krótkich esejach.
    Pamiętaj, aby dostosować te pomysły do poziomu i zainteresowań uczniów, a także regularnie powtarzać i utrwalać nowe słownictwo, aby zapewnić trwałe zrozumienie i opanowanie materiału.
  • Metody nauczania

    Ratunku! Dlaczego atmosfera w tej klasie jest delikatnie mówiąc “niespecjalna”?

    Panowanie nad dobrą atmosferą w klasie to element skutecznego nauczania. Niezależnie od wieku uczniów, z którymi pracujemy, dobrze zorganizowana i przyjazna atmosfera odgrywa ogromną rolę. Dlaczego? Istnieje bowiem silna zależność między atmosferą a dwoma hormonami, które są produkowane w naszym ciele – kortyzolem i dopaminą. Kortyzol zwany jest hormonem stresu, który blokuje procesy kognitywne i poznawcze – stąd tak ważne jest,    aby uczniowie nie byli w klasie zestresowani, aby czuli się komfortowo. Drugi hormon, dopamina, to hormon szczęścia – jej poziom podnosi się w mózgach uczniów, gdy są zadowoleni, osiągają sukcesy, są chwaleni, a atmosfera jest pozytywna i przyjazna – do tego trzeba więc dążyć, by lekcje były skuteczne: ograniczamy produkcję kortyzolu, podnosimy produkcję dopaminy. 
     
    Praktyczne rady: 
     
    1. Jasność celów: Aby stworzyć dobrą atmosferę w klasie, warto postawić na jasność celów. Uczniowie powinni mieć wyraźne wyobrażenie o celach lekcyjnych, to bowiem wpływa na ich motywację i zaangażowanie w naukę. Nauczyciel powinien również zapewnić uczniom jasne wyobrażenie o wymaganiach stawianych podczas oceniania, a także traktować ich uczciwie i sprawiedliwie.
     
    2. Traktowanie uczniów jako jednostek indywidualnych: Kolejną skuteczną techniką jest traktowanie każdego ucznia jako jednostki indywidualnej. Pochylenie się nad zainteresowaniami i umiejętnościami każdego ucznia tworzy warunki do wzajemnego poznawania się i akceptacji. Warto zapamiętywać pozytywne cechy i osiągnięcia uczniów (może gdzieś je sobie zapisywać?) oraz rozwijać empatię w grupie i klasie. To wszystko przyczynia się do budowania pozytywnej atmosfery.
     
    3. Unikanie sarkazmu: Unikanie sarkazmu to kolejny ważny element zachowania nauczyciela. Bądź świadomy swojego języka ciała – nauczyciele powinni zwracać uwagę na swoje gesty i mimikę, aby uniknąć przypadkowego wysłania nieodpowiedniego sygnału uczniom. Zwracaj uwagę na ton głosu: mów jasnym i spokojnym tonem. Unikaj ironii i sarkazmu, ponieważ mogą one być źle odebrane przez uczniów i dać przyzwolenie grupie na podobne zachowania – pamiętaj, że przykład idzie z góry. Bądź pozytywny. Nauczyciele powinni starać się być pozytywni i zachęcający, aby uczniowie czuli się bezpiecznie i komfortowo w klasie.
     
    4. Poprawne ocenianie pracy uczniów: Umiejętność poprawnego oceniania pracy uczniów jest niezwykle istotna. Korekta powinna być przeprowadzane w odpowiednim momencie i być konstruktywna oraz pomocna dla ucznia. Skup się na wskazaniu konkretnych błędów i zaproponowaniu sposobów ich poprawy. Docenianie nawet najmniejszych postępów ucznia również jest ważne, ponieważ motywuje go do dalszej pracy i rozwoju.
     
    Pracujmy nad budowaniem pozytywnej atmosfery w klasie, a zobaczymy, jak wpływa to korzystnie na proces nauczania i wyniki naszych uczniów.
     
    TEGO NIE RÓB! 
    Nie bądź sarkastyczny/a i ironiczny/a w stosunku do uczniów.  
     
    Zadanie. 
    A jaki Ty masz pomysł na dobrą atmosferę w klasie?
  • kontrakt, motywacja

    Kontrakt szkoleniowy – czy takie motywowanie w ogóle ma sens?

    Większość lektorów języków obcych jest zdania, że rozwój językowy ma większą szansę na zaistnienie, gdy cele językowe są przejrzyste – szczególnie, gdy mowa o motywowaniu uczniów dorosłych.  Spotykając się z nową grupą nie możemy założyć z góry, że uczestnicy wiedzą jaki jest cel naszych lekcji – niezależnie od tego, czy nauka ma miejsce w szkole językowej czy w firmie, powinniśmy najpierw zająć się uściśleniem celów językowych i sprawdzeniem jakie indywidualne cele stawiają sobie uczestnicy. Przydatnym narzędziem ustalenia zgodności celów trenera i uczestników jest wstępne zapoznanie się i omówienie ich z grupą. Jedną zaś z form ustalania celów, zasad i norm pracy w grupie jest kontrakt z grupą szkoleniową.

    Kontrakt
    Gdy zajrzymy do słownika okaże się, że kontrakt to „umowa zawarta na piśmie między stronami”. Taki też powinien być kontrakt szkoleniowy – powinien stanowić (idealnie pisemną) umowę, jaką zawiera trener językowy ze swoją grupą. Kontrakt określa te czynności uczestników, które w poszczególnych warunkach są odpowiednie i nieodpowiednie. Kontrakt, który członkowie zawierają przed przystąpieniem do pracy w grupie, może w istotny sposób usprawnić ich udział w szkoleniu i zmotywować do pracy.

    Co nam daje kontrakt?     
    Dobry kontrakt oczywiście nie służy do kontrolowania uczestników ani niepotrzebnego ograniczania ich swobody. Jego zadaniem jest raczej skierowanie energii grupy na konkretne cele i zmotywowanie uczestników do działania. Dobry kontrakt zostawia każdemu dostateczną swobodę własnych wyborów przy jednoczesnym poczuciu, że dążymy do wspólnego, uzgodnionego celu.

    Kontrakt może, a nawet powinien, podsunąć uczestnikom szkolenia konkretne kryteria oceny ich osiągnięć. Potrzeba dowiedzenia się „jak mi idzie” jest przecież jedną z ważnych potrzeb uczestników szkolenia. Kontrakt zwalnia trenera z całkowitej odpowiedzialności za pracę grupy. Zwraca uwagę uczestników, że decydując się na udział w treningu, biorą odpowiedzialność za swój udział. Mogą wpływać na kierunek pracy grupy, a także na jakość interakcji, jakie pojawiają się w procesie rozwoju grupy.

    Przyglądając się szczegółowo zaletom kontraktów szkoleniowych wymienić należy poniższe:

    – daje uczestnikowi pojęcie, na co się właściwie godzi, przystępując do nauki;
    – zapewnia nie tylko formalne czyli zdystansowane, obserwujące  uczestnictwo, ale uczestniczące, psychologiczne członkostwo w grupie;
    – zapewnia przejrzystość szkolenia;
    – członkowie grupy wiedzą jakie są ich zadania oraz jakie są metody realizowania tych zadań i osiągania celów;
    – określa metody i sposoby postępowania grupy co znaczy, że łączy bezpośrednio sposoby działania z ich skutkami;
    – precyzuje wymagania wobec prowadzącego i uczestników;
    – zapewnia stopień bezpieczeństwa psychologicznego, niezbędny dla rozwoju osobistego i podejmowania ryzyka uczenia się nowych umiejętności.

    Obszary kontraktu 
    Idealnym rozwiązaniem jest, gdy lektor i grupa wspólnie dochodzą do kluczowych dla nich obszarów koniecznych do „zakontraktowania”. Są jednak takie nieodzowne kategorie jak: 
    – cel nadrzędny grupy i cele szczegółowe, w tym cele osobiste uczestników szkolenia,
    – metody, jakimi te cele planujemy realizować,
    – ustalenie roli prowadzącego szkolenie,
    – proponowane reguły postępowania członków grupy,
    – sposoby,  jakimi będą te reguły przestrzegane.
    Te elementy są oczywiście tylko propozycją. Zawartość kontraktu jest bowiem związana bezpośrednio z rodzajem grupy szkoleniowej, jej celami, specyfiką grupy oraz temperamentem i ideologią trenera.

    Te elementy decydują  też, w jaki sposób wprowadzamy kontrakt w życie grupy. Niektórzy przedstawiają grupie kontrakt ustnie, pilnując potem jego przestrzegania.  Inni proponując swoje zasady, prosząc grupę o uzupełnienie, zaproponowanie własnych. Wspólnie je wypracowują i albo je zapisują, albo pozostawiają w pamięci. Jeszcze inni proponują gotowy, spisany zestaw norm i zasad, który jest przedyskutowany w grupie, uzupełniony przez uczestników i indywidualnie podpisany przez każdego z uczestników. Nie wyłączając oczywiście trenera.

    Ten ostatni sposób często powoduje, że uczestnicy stają się od początku bardzo aktywnymi „pilnowaczami” zasad i norm, biorą odpowiedzialność za funkcjonowanie grupy, czują się bezpieczniej i nie czekają na reakcje trenera w różnych trudniejszych momentach rozwoju grupy, ale reagują samodzielnie. Jest to bardzo korzystne i motywujące tak dla samej grupy jak i procesu uczenia się.

  • Metody nauczania, mówienie

    Ratunku! Co mam zrobić, moi uczniowie chcą tylko mówić?

    Też mi problem – pomyślą niektórzy z Was. 
     
    Dla części osób czytających ten poradnik to pytanie w ogóle nie jest problemem, bo takich uczniów po prostu nie macie. Wręcz przeciwnie, trzeba ich wyciągać do mówienia i zachęcać do aktywności. Natomiast bywa tak, że mamy uczniów, którzy chcą wyłącznie mówić. Najczęściej są to uczniowie dorośli lub młodzi dorośli, często na zajęciach indywidualnych. Ich poziom języka obcego jest na tyle rozwinięty, że na prawie każdy temat są w stanie porozmawiać (poziom B1, mocniejszy B1, czasami B2, a czasami wyższy). Chcą tylko i wyłącznie mówić, mówić, mówić, mówić, mówić… No i można się zastanowić, w czym właściwie jest problem. Czy taki uczeń to nie czyste złoto? 
     
    Czy to jest problem, czy to nie jest problem? Przecież uczymy się języka głównie po to, aby mówić. Hmmm, czy na pewno? 
     
    • Uczymy się języka po to, żeby rozumieć ze słuchu to, co do nas jest mówione. Czasami przez drugiego człowieka, czasami w telewizji, czasami w radiu, czasami na dworcu, czasami na lotnisku.
    • Uczymy się języka po to, aby funkcjonować również w takim świecie, gdy czasami jesteśmy  zmuszeni coś zapisać.
    • Czasami musimy również coś w tym języku przeczytać. 
    Poprawa gramatyki, rozwijanie słownictwa i innych umiejętności językowych są również niezwykle istotne. Najważniejsze jest oczywiście mówienie, ale nie należy zapominać o pracy nad pozostałymi umiejętnościami. 
     
    Jak skonstruować lekcję, żeby pomóc uczniowi rozwijać inne umiejętności niż tylko mówienie?
     
    Praktyczne rady:
     
    1. Ustal realistyczne cele nauczania: Kiedy masz ucznia, który uwielbia mówić, zacznij od wyznaczenia realistycznych celów nauczania. Zamiast próbować całkowicie zahamować jego potrzebę mówienia (nie ma  takiej potrzeby), negocjuj z nim lub z nią. Postaraj się osiągnąć umowny bilans między mówieniem a innymi umiejętnościami. Zaproponuj uczniowi, że na każdej lekcji będziecie rozmawiać przez około 70% czasu, pozostawiając pozostałe 30% na inne działania.
     
    2. Wdrażaj różnorodne ćwiczenia językowe: Rozważ wprowadzenie różnorodnych ćwiczeń językowych, które pozwolą na rozwijanie słuchania, czytania i pisania. Na przykład, przeprowadź krótkie zadania ze słuchaniem, zapisywaniem notatek lub czytaniem tekstów, a następnie omów je z uczniami.
     
    Możesz także stworzyć zadania, które wymagają od uczniów zastosowania gramatyki i słownictwa w konkretnym kontekście. To pozwoli im na bardziej wszechstronne wykorzystanie języka.
     
    3. Postaraj się zrozumieć motywację ucznia: Pamiętaj, że uczniowie, którzy chcą tylko mówić, mogą unikać innych umiejętności, ponieważ czują się w nich mniej pewnie. Dlatego istotne jest, aby zrozumieć ich motywację i wskazać, dlaczego rozwijanie innych umiejętności jest równie istotne.
     
    Wyjaśnij, że rozwijanie słuchania, czytania i pisania jest kluczowe dla rozwijania ich umiejętności komunikacyjnych. To pozwoli Twoim uczniom zrozumieć język w kontekście i dzięki temu pozyskać większą pewność siebie w różnych sytuacjach życia codziennego.
     
    TEGO NIE RÓB! 
     
    Nie prowadź lekcji typu “pogaduchy”!
     
    Zadanie.  
     
    Czy ten temat jest dla Ciebie ciekawy? Czy ten problem występuje u któregoś z Twoich uczniów? Jak sobie z nim radzisz? Co dodać do mojej listy praktycznych porad?
     
    Jeżeli interesują Cię podobne metodyczne treści, wpisz się na listę osób zainteresowanych moim nowym projektem „Metodyczne Combo” – szczegóły dla zainteresowanych już 9.01. Zapisz się w formularzu poniżej, a otrzymasz informacje o projekcie.
  • manipulacja

    Nauczycielko! Nauczycielu! Nie daj sobą manipulować!

    Opowiem Ci teraz kilka słów o manipulacji, pokażę przykład, jak mną kiedyś próbowano zamanipulować i zaproszę na webinarium, które otrzymują osoby zapisane na trening asertywności. Doczytaj do końca.

    ​W codzienności szkolnej (i nie tylko szkolnej) często słyszymy o manipulacji: o manipulujących uczniach, o manipulujących rodzicach, o klientach zgrabnie wkręcających nas, o dyrektorach z wyjątkową umiejętnością zaczarowywania życia. Nie mówiąc już o mediach manipulujących nami, politykach naginających rzeczywistość. Ale czy na pewno wiemy, czym właściwie jest manipulacja?

    W najprostszym rozumieniu, jest to takie zachowanie, które znacząco wpływa na nas, na nasze działania i decyzje a które ma ukrytą intencją i jest nią realizacja własnych planów, osiągnięcie własnych, konkretnych celów. Jesteś manipulowany / manipulowana w środowisku szkolnym wtedy, gdy Twój rozmówca (uczeń, rodzic, inny nauczyciel, dyrektor, metodyk) realizując własne zamierzenia wykorzystuje sugestie, nacisk czy stwarza specyficzne, potrzebne do realizacji „planu” warunki. Brzmi znajomo?

    Kiedy jesteśmy podatni?

    Na manipulację najbardziej podatne są te osoby, które mają dość niską pewność siebie oraz zaniżoną samoocenę. Naprawdę łatwo je wykorzystać: osoba manipulująca użyje pochlebstwa, pozytywnej oceny, zauważy zdolności, zaspokoi potrzebę szacunku, bycia dobrym, zauważanym, docenianym. Zrobi jednak coś więcej: wplącze nas w zależność i wdzięczność. Kiedyś usłyszałam: „Nie możesz zrezygnować z tych lekcji, pani Marta tak Cię ceni!”. Klasyka. Nie ma znaczenia, czy ja mam siłę, chęć, czas… Manipulator stosując technikę pozornej realizacji dotychczas niezaspokojonych potrzeb, generuje w osobie manipulowanej motywację do określonego zachowania, myślenia czy kontaktu, który jest celem manipulatora. Ja się nie dałam i nazwałam manipulację manipulacją. I wiecie co? Jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki się skończyła. Zdemaskowana.

    Jeżeli Twoja nauczycielska samoocena jest niska (nie wstydź się tego, wielu z nas, nauczycieli tak ma), jesteś wyjątkowo wystawiony na bycie manipulowanym. Czy bliska jest są poniższe cechy?

    1. masz przekonanie, że nie podołasz jakimś zadaniom;
    2. masz niską tolerancję krytyki;
    3. odbierasz jakiejkolwiek porażkę (nawet drobną) jako coś karygodnego, za co powinieneś zostać ukarany;
    4. odbierasz rzeczywistość w „czarnych barwach”;
    5. masz negatywny stosunku do jakichkolwiek zmian, nowych znajomości czy wyzwań;
    6. jesteś bardzo autokrytyczny;

    To Ty? Czas zacząć się chronić.
    Pierwszy krok to świadomość, że niska samoocena to otwarte drzwi do bycia manipulowanym. ​Pierwszy krok już zrobiłeś i zrobiłaś – brawo :).

  • Metody nauczania

    Metoda: „Jak… tak aby…?”

    Dzisiaj zaproponuję Ci udział w ćwiczeniu na podnoszenie kreatywności w kontekście rozwiązywania własnych, nauczycielskich problemów.
    Metoda, której użyjemy, nazywa się „Jak…., tak aby…”. Nie wystarczy zadać sobie pytania: „Jak zarobić więcej pieniędzy”. Nasza głowa nie otrzymuje wtedy wystarczającego bodźca do pracy kreatywnej. Ale już: „Jak zarobić więcej pieniędzy, tak aby pojechać do Meksyku?” jest bardziej skonkretyzowane i motywujące.

    W ten sposób możesz radzić sobie z różnymi wyzwaniami nauczycielskimi. Do każdego z podanych poniżej wymyśl przynajmniej 15 różnych odpowiedzi:
    1. Jak zaplanować swoje lekcje i zadania z wyprzedzeniem, aby uniknąć stresu i chaosu?
    2. Jak utrzymać swój stół i pliki w porządku, aby szybko znaleźć potrzebne informacje?
    3. Jak wykorzystać narzędzia technologiczne, takie jak aplikacje do planowania i komunikacji, aby ułatwić sobie pracę jako nauczyciel?
    4. Jak nawiązać relacje z innymi nauczycielami i współpracować z nimi, aby dzielić się pomysłami i wiedzą?
    5. Jak stale się rozwijać i uczyć nowych rzeczy, aby być na bieżąco z najnowszymi metodami i narzędziami nauczania?
    6. Jak dbać o swoje zdrowie i dobre samopoczucie, aby mieć siłę i energię do nauki i pracy?
    7. Jak dodawać elementy zabawy do swoich lekcji, aby zachęcić uczniów do udziału i utrzymania ich uwagi?
    8. Jak znaleźć równowagę pomiędzy pracą a życiem prywatnym, aby uniknąć wypalenia zawodowego jako nauczyciel?


    Czy któraś z odpowiedzi Cię zaskoczyła?
    ​Czy zastosujesz to ćwiczenie z uczniami?